Kraanerg


"Η Ευρωπαϊκή μουσική βασίζεται πάνω στον τεχνητό ήχο της νότας και της κλίμακας (τόνων). Αντιπαρατίθεται στην βάναυση κι αντικειμενική ηχηρότητα του κόσμου. Σαν αποτέλεσμα μιας ακλόνητης σύμβασης, εξ αρχής, είναι αναγκασμένη να εκφράζει την υποκειμενικότητα. Μοιάζει σαν να πολεμά την ηχηρότητα του εξωτερικού κόσμου, σαν μια ευαίσθητη οντότητα που αντιστέκεται στην αναισθησία του σύμπαντος. Ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός (από το έτος χίλια κι ύστερα) γίνεται ο μοναδικός πολιτισμός που συνοδεύεται από μια τεράστια κι εκπληκτική ιστορία μουσικής. Ο πολιτισμός αυτός - με την λατρεία των παθών του Ιησού, τον μεγαλοπρεπή έρωτα, τον θαυμασμό προς την αστική οικογένεια, προς τα πατριωτικά πάθη - διέπλασε τον συναισθηματικό άνθρωπο. Η μουσική έχει συνεισφέρει κατά ένα ακέραιο και αποφασιστικό μέρος στην τρέχουσα διαδικασία της συναισθηματοποίησης. Αλλά μπορεί να συμβεί κάποια συγκεκριμένη στιγμή (στην ζωή ενός ανθρώπου ή ενός πολιτισμού) ότι η συναισθηματικότητα (προηγούμενα θεωρούμενη σαν μια δύναμη εξανθρωπισμού, η οποία κατευνάζει την ψυχρότητα της λογικής) να παρουσιάζεται, χωρίς κανένα προσωπείο, σαν μια "υπερδομή της βαναυσότητας." Αυτή ήταν η στιγμή που η μουσική μου φάνηκε σαν ένας εκκοφαντικός θόρυβος των συναισθημάτων, ενώ ο κόσμος των ήχων στα έργα του Ξενάκη μου φάνηκε σαν η αναπράσταση του κάλλους - ενός κάλλους εξαγνισμένου από τους ρύπους, εξαγνισμένου απ' την συναισθηματική βαρβαρότητα. Για να γίνει "προφήτης της αναισθησίας," ο Joyce έπρεπε να μείνει μυθιστοριογράφος. Ο Ξενάκης έπρεπε να βαδίσει έξω απ' την μουσική. Ο Ξενάκης αντιτίθεται στο σύνολο της Ευρωπαϊκής ιστορίας της μουσικής. Το σημείο εκκίνησής του είναι αλλού. Όχι σ' έναν τεχνητό ήχο, που είναι απομονωμένος απ' την φύση, για να εκφράσει την υποκειμενικότητα, αλλά μέσα σ' ένα γήινο "αντικειμενικό" ήχο, σε μια μάζα ήχων, που δεν βγαίνει απ' την ανθρώπινη καρδιά, αλλά η οποία μας προσεγγίζει από τα έξω, σαν τις σταγόνες της βροχής ή το βουητό του ανέμου."

Ο Μίλαν Κούντερα για τον Γιάννη Ξενάκη